آسمون به این گپی با صدای حمیدرضا فرهنگ – برنامه شماره 115

در این ویدئو

آسمون به این گپی

موسیقی سنّتی (اصیل) ایرانی

برنامه شماره 115

 

اجرا ترانه آسمون به این گپی توسط گروه موسیقی آوای جاوید

در کنسرت 31 خرداد 1397 اصفهان – هنرسرای خورشید اصفهان

شعر و ترانه از آهنگ های محلی لرستان

* * *

هنرمندان گروه موسیقی آوای جاوید

سه تار و آواز: حمیدرضا فرهنگ

نی: حسین مرتهب       کمانچه: سعید شفیعی

تار: پیمان زرگرباشی        تنبک: مهرداد مهدوی

* * *
آسمون به این گپی گوشش نوشته
هر کی یارش خوشگله (خوبی بکنه)  جاش تو بهشته
آی دایی دایی جونم خوم گل خوبان بسونم
راه رفتنت واویلا
قهر کردنت واویلا
راه رفتنت ، قهر کردنت ، میون دشت خندیدنت بابام بابام سوزونده

آسمون کارم نداد یارم بیداره
مو میرم بسوی او گر خون بباره
آی دایی دایی جونم خوم گل خوبان بسونم
راه رفتنت واویلا
قهر کردنت واویلا
راه رفتنت ، قهر کردنت ، میون دشت خندیدنت بابام بابام سوزونده

* * *

گوشه سلمک

نغمات این ترانه زیبا بر اساس گوشه ای به نام سلمک می باشد. گوشه سلمک از گوشه های دستگاه شور می باشد که در این گوشه درجه پنجم شور به میزان ربع پرده کم می شود و تغیراتی در روند نغمات دستگاه شور ایجاد می کند.

این تغیرات در گوشه های بعدی دستگاه شور یعنی قرچه و رضوی خود شوری دیگر را آغاز می کند و در اوج آن یعنی گوشه حسینی زیبایی را به کمال می رساند و پس از آن روند فرود نغمات شروع می گردد و بر جای اولیه شور فرود کامل می آید.

شور و شهناز چیست؟

در بسیاری از منابع وقتی از دستگاه شور صحبت می کنند به عبارت “شور و شهناز” اشاره می کنند که برای بسیاری هویت گوشه شهناز جای سوال است.

در ردیف میرزا عبداله گوشه شهناز بصورت یک گوشه کوتاه اجرا می گردد که با یک حرکت پایین رونده از پرده اوج به شاهد درآمد شور و پس از آن با یکی حرکت بالا رونده به پرده قرچه می رود. این حرکت ملودیک در آواز قدما خصوصا در مکتب آوازی اصفهان شنیده می شود. 

بعد از خواندن یک شعر در سلمک، پرده قرچه را از طریق حرکت ملودیک مشابه گوشه شهناز در ردیف میرزا عبداله اجرا می کنند. یعنی ابتدا یک فرود موقت به پرده درآمد شور و بلافاصله با یک حرکت بالارونده تا پرده قرچه پیش می روند و با مکث کافی بر روی پرده قرچه، این گوشه را تثبیت می کنند که بسیار زیبا است. این حرکت در آوازهای متاخرین شنیده نمی شود. 

در ردیف دستگاه شور استاد دوامی گوشه شهناز خوانده نشده است.

در ردیف استاد کسایی گوشه شهناز به عنوان یک گوشه کوتاه سازی نواخته می شود و …

با توجه به اهمیت و تاکید زیاد قدما بر عبارت “شور و شهناز” به نظر نغمات پرده شهناز گسترده تر از آن چیزی است که در حال حاضر نواخته می شود.

شهناز یا شور دوم

با تحقیق در منابع و گفتار اساتید فن، شهناز را می توان شور دوم نامید. دستگاه شور در دانگ اول خود گوشه هایی مانند درآمد، کرشمه و  رهاب را شامل می شود و از ابتدای گوشه اوج (ردیف میرزا عبداله) یا سلمک (ردیف های آوازی مانند کسایی و دوامی) شور دوم در دانگ دوم شور آغاز می شود. گوشه هایی مانند سلمک، قرچه، رضوی نغمه های اول و دوم و …. 

فواصل در دانگ دوم شور دقیقا مطابق دانگ اول است، این دانگ از درجه چهارم شور اول  آغاز می‌گردد.

تغیرات درجات در سلمک، قرچه و رضوی نسبت به شور اول، دانگی جدید تشکیل می شود که دقیقا شوری دیگر است ولی از درجه چهارم شور اول.

به عنوان مثال در شور سل پرده ها چنین خواهد بود: شور در پرده درآمد با پرده های La کرن – Si بمل و Mi کرن است. در گوشه های قرچه و رضوی نتهای  Re و Mi ربع پرده کم خواهند شد و  بدن ترتیب در پرده شهناز La کرن – Si بمل-  Re کرن و Mi بمل خواهد بود.

موسسه فرهنگی هنری آوای جاوید

 *   *   *

مشاهده ی بسته ی ویدئویی آموزش آواز آوای جاوید | مشاهده ی بسته ی ویدئویی آموزش سه تار آوای جاوید

(Visited 6,516 times, 1 visits today)

نظرات (0)

  1. با سلام حضور استاد عزیز جناب حمید رضا فرهنگ نازنین:آهنگ محلی لری آسمون به این گپی ،بینهایت زیبا اجرا شده،لطفا چنانچه ممکنه متن آهنگ را هم مرقوم بفرمائید،سپاسگزار شما،بهروز محمدی از شهرکرد.

    1. سلام دوست عزیز جناب آقای محمدی،
      اگر دکمه “نمایش بیشتر” را در همین صفحه بزنین، متن شعر اجرا شده را خواهید دید،
      سپاس از همراهی و لطف شما

  2. درود
    آسمون به این گپی یعنی چی؟
    یعنی اسمان به این بزرگی؟
    یا معنی دیگه داره؟
    با سپاس

    1. سلام خدمت شما
      بله، فرمایش شما کاملا درسته.
      گپ در لهجه لری به معنای بزرگ هست که در این ترانه مورد نظر است.
      البته گپ زدن در فرهنگ عامیانه بمعنای سخن گفتن است.

نظرتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *