دستگاه ماهور, گوشه سپهر – جلسه ۳۱ آموزش آواز – برنامه شماره ۸۴

 

موسیقی سنّتی (اصیل) ایرانی

“آوای جاوید” برنامه شماره ۸۴

آموزش آواز – جلسه ۳۱ دستگاه ماهور گوشه سپهر

 موضوع این برنامه: آموزش دستگاه ماهور، گوشه سپهر

 

آموزش دستگاه ماهور گوشه سپهر توسط حمیدرضا فرهنگ

در این جلسه از آموزش آواز، گوشه سپهر در دستگاه ماهور ارائه میگردد. سپهر نام یک تحریر است که در پرده راک خوانده میشود، مانند تحریر جوادخانی که در گوشه رضوی اجرا میشود و یا تحریر مهدی ضرابی که در گوشه راک عبداله قابل اجرا می باشد.

برخی از تحریر های آوازی موسیقی اصیل ایرانی به سبب ساختار ملودیک بسیار زیبا و قوی آن بعنوان یک گوشه شناخته میشود و نامی به آن داده میشود که این نام ممکن است نام شخص ابداع کننده این تحریر باشد مانند تحریر جوادخانی و یا برگرفته از حالت و کیفیت آن تحریر باشد مانند سپهر یا نهیب. تحریر سپهر از این جمله تحریر ها می باشد که شروع آن از پرده های اوج در گوشه راک (درجه یازدهم گام ماهور) می باشد و با چند گردش در نغمات بصورت پایین رونده خود را در پرده راک می نشاند.

در زمینه اجرای تحریر به دو نکته زیر نیز میتوان اشاره میشود:

۱- کاربرد تحریر در اجرای مصوت های کوتاه ” اَ اِ اُ” یا مصوت های بلند “آ ای او” .

خواندن مصوت های کوتاه بصورت تحریر کوتاه در کلماتی مانند دَست، عِشق ، بلبُل و همچنین خواندن مصوت های بلند در کلماتی “یار” ، “ایمن” ، “دوست”. هر شش مصوت در خواندن کلمات بصورت تحریر های کوتاه دارای کاربرد بوده و میتواند قسمتی از آواز ما را تشکیل دهد. در تحریرهای بلند و مفصل تری که پس از خواندن شعر اجرا میشود معمولا از مصوت های “آ” یا “اِ” استفاده میشود.

۲- کاربرد ادوات تحریر شامل کلماتی نظیر: ای، یار، جان، حبیب، عزیز، دل، امان، خدا، محبوب، وای و …

الف- ادوات تحریر بایستی بصورت کامل و واضح بیان شود و از ادای آنها بصورت ناقص پرهیز نمود.

ب- ادوات تحریر متناسب با معنای شعر انتخاب گردد:

مثال اول غزلی از حافظ:

          زلف آشفته و خوی کرده و خندان لب و مست            پیرهن چاک و غزلخوان و صراحی در دست

با توجه به مضمون شعر که در وصف یار است ادوات تحریر مناسب با آن “ای یار” ای جان” و مشابه آن می باشد.

مثال دوم غزلی از سنایی:

                      ملکا ذکر تو گویم که تو پاکی و خدایی                        نروم جز به همان ره که توام راه نمایی

ادوات تحریر مناسب با این شعر با توجه به اینکه شعر در وصف خداوند و صفات آن است کلمه “ای خدا” خواهد بود.

مثال سوم غزلی از سعدی:

                         عشق در دل ماند و یار از دست رفت                    دوستان دستی که کار از دست رفت

این شعر حکایت از فراق و از دست دادن یار است . و کلمه ” ای وای” با ادای مناسب آن زیبا خواهد بود.

جهت خريد اين محصول كليك کنید

(Visited 767 times, 1 visits today)

نظرتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *