رنگ بیات ترک از استاد علی اکبر خان شهنازی

موسیقی اصیل ایرانی

برنامه شماره 135

اجرای رنگ بیات ترک از استاد علی اکبر خان شهنازی

توسط گروه موسیقی موسسه فرهنگی هنری آوای جاوید

اجرا در تالار موسیقی کاخ عالی قاپوی اصفهان واقع در طبقه ششم این عمارت با شکوه با قدمت بیش از 400 سال

ضبط برنامه: 22 اسفند ماه 1397

* * *

سرپرست گروه و نوازنده سه تار: حمیدرضا فرهنگ
تنظیم قطعه و نوازنده نی: حسین مرتهب          کمانچه: سعید شفیعی

تار: پیمان زرگرباشی                          تنبک: مهرداد مهدوی

* * *

پس از سالیان طولانی این افتخار نصیب گروه موسیقی آوای جاوید گردید تا با اخذ مجوز از سازمان میراث فرهنگی اصفهان بتواند در تالار موسیقی کاخ عالی قاپوی اصفهان به اجرای موسیقی اصیل ایرانی بپردازد. این تالار در طبقه ششم کاخ عالی قاپو قرار دارد و معماری شگفت انگیز آن جذابیت ویژه ای برای هر موزیسین برای اجرای موسیقی دارد.

رعایت مسائل آکوستیک صوتی و جلوگیری از انعکاس اصوات و در عین حال کیف بسیار مطلوب صوت در هنگام نواختن از جمله این ویژگیها می باشد.

سایر برنامه های ضبط شده در این تالار در وبسایت آوای جاوید قابل مشاهده هستند.

با تشکر ویژه از مدیریت محترم سازمان میراث فرهنگی اصفهان و پرسنل عزیز کاخ عالی قاپوی اصفهان که در صدور مجوز ضبط و آماده سازی تالار موسیقی این کاخ با شکوه ما را یاری نمودند.

* * *

معرفی کوتاهی از استاد علی‌اکبرخان شهنازی

علی‌اکبرخان شهنازی ۲۳ اردیبهشت ۱۲۷۶ در تهران، خیابان عین‌الدوله کوچه نصیر حضور در خاندان هنر به دنیا آمد. چون در روز عید قربان به دنیا آمد، به وی حاجی علی‌اکبرخان یا حاجی مطلق می‌گفتند.

علی‌اکبر فراهانی پدربزرگش، آقا حسینقلی فراهانی پدرش و میرزا عبدالله فراهانی عمویش بود. پسرعموی پدرش آقا غلامحسین فراهانی از نوازندگان تار و استاد پدرش بود.

پسرعمویش استاد احمد عبادی نوازندهٔ سه‌تار، دو برادر کوچک‌تر او محمدحسن و عبدالحسین شهنازی نوازندگان تار و همسران خواهرانش، باقرخان نوازنده کمانچه و رضاخان نوازنده تار بودند. تحصیلات خود را در مدرسه‌های سن‌لوئی، اشراف و سعادت به پایان برد.

آموزش

علی‌اکبر شهنازی آموزش تار را از هشت‌سالگی نزد پدرش آغاز کرد و در مدت شش سال ردیف موسیقی ایرانی را از پدرش آموخت؛ و مدتی از محضر درویش‌خان بهره برد.

اولین صفحه‌اش را با جناب دماوندی در سن ۱۴ سالگی در بیات ترک و افشاری در تهران ضبط کرد. پس از درگذشت پدر در سال ۱۲۹۴، او در سن ۱۸ سالگی جانشین پدرش شد و آموزش شاگردان پدرش را به‌عهده گرفت. در سال‌های دههٔ ۱۳۰۰ معروفترین نوازندهٔ تار در تمام محافل هنری بود.

در اواسط ۱۳۰۵ به دعوت کمپانی هیز ماسترز ویس صفحاتی از او با آواز اقبال ضبط گردید. در سال ۱۳۰۸ هنرستان موسیقی شهنازی را تأسیس نمود. با تأسیس رادیو در برنامه‌های هفتگی موسیقی رادیو به همراه ادیب خوانساری، روح بخش و… نوازندگی می‌نمود.

در سال ۱۳۳۴ در هنرستان آزاد موسیقی به آموزش مشغول شد. در سال ۱۳۴۱ ردیف آقا حسینقلی و در سال ۱۳۵۶ ردیف دوره عالی را ضبط کرد.

علی‌اکبر شهنازی به‌جز تار، با سازهای دیگری از جمله سه‌تار و پیانو نیز آشنایی داشت.

تصانیف

از تصانیفی که ساخته می‌توان به تصنیف ای نوع بشر، به اصفهان رو، سرود جوانان وطن، تصنیف چهارگاه، (زد لشکر گل) اشاره کرد. شهنازی با شاعرانی چون ملک الشعرا بهار، وحید دستگردی، امیر جاهد و حسین مسرور همکاری کرده و خوانندگانی نظیر اقبال‌السلطان، حسین علی خان نکیسا، رضاقلی‌میرزا ظلی، حسین طاهرزاده، قمر و ادیب خوانساری آثارش را اجرا کرده‌اند.

همچنین یکی از قطعات باقی‌مانده در دستگاه شور با تار حاج علی اکبر خان شهنازی با شعری از شاعر بزرگ ایران سعدی شیرازی و با آواز حسینعلی خان نکیسا است که می‌گوید: یک روز به شیدایی در زلف تو آویزم. این آواز ” شور” با چنان مهارتی اجرا شده‌است که یکی از شاهکارهای آواز در موسیقی ایرانی به‌شمار می‌رود.

وی در ۲۶ اسفند ۱۳۶۳ در ۸۷ سالگی در بیمارستان شرکت نفت درگذشت و آرامگاه وی در امامزاده عبدالله ری قرار دارد.

ادامه مطلب در لینک زیر:

منبع: ویکی پدیا